Το μανιφέστο του λαϊκισμού

Σκίτσο του Ρουμάνου καλλιτέχνη Μιχάι Ιγκνάτ

Ομάδα Everett

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από τον πλανήτη.
Το φάντασμα του λαϊκισμού...

Και τον αποκαλώ φάντασμα, γιατί ο λαϊκισμός εν τέλει μένει μια έννοια “αιθέρια” και “άπιαστη”.
Μια έννοια τόσο εύπλαστη που από την μία τείνει να ταυτιστεί με την δημαγωγία, αλλά από την άλλη μέχρι να αποδειχθεί ως δημαγωγία, είναι μεταμορφωμένη σε ελπίδα. Γίνεται εναλλακτική πολιτική, διαχωρίζεται εννοιολογικά και αποκτά διαβαθμίσεις.
Γίνεται πολλές φορές απόλυτη αλήθεια ή ολοκληρωτικό ψέμα.

“Η έννοια του λαϊκισμού καθίσταται προοδευτική ή αντιδραστική βάση του περιεχομένου των αιτημάτων της και όχι της ίδιας της έννοιας αυτής καθαυτής”, λέει ο Ερνέστο Λακλάου, ένας Αργεντινός νεομαρξιστής διανοούμενος, ο οποίος προσπάθησε να αποτιμήσει τον λαϊκισμό ως χρήσιμο, αν είναι αριστερός λαϊκισμός και επικίνδυνο αν είναι δεξιός. [1]

Είναι όμως άραγε έτσι; Μήπως κι ο αριστερός λαϊκισμός εν τέλη οδηγεί από άλλο δρόμο στο ίδιο αποτέλεσμα; Και πιο συγκεκριμένα μήπως ο δρόμος της απογοήτευσης από την αριστερά, που πάντα έρχεται ως η τελευταία σανίδα σωτηρίας μιας φτωχοποιημένης μικροαστικής τάξης σε κάποια περίοδο οικονομικής κρίσης οδηγεί τελικά σε απολυταρχισμούς;
Τόσο ο Α’ παγκόσμιος όσο και ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος ξεκίνησαν από μια αποτυχημένη προσπάθεια αποκατάστασης της περιουσίας αυτών των μικρομεσαίων τάξεων. Και ο λαϊκισμός παρουσιάστηκε αρχικά ως σοσιαλδημοκρατικός λαϊκισμός.
Αυτά τα φτωχοποιημένα μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, είναι άλλωστε και τα εργαλεία της “δικτατορίας των λεφτάδων” που κινούν παγκόσμια τα κεφάλαιά τους όπου υπάρχει φτηνή εργασία, φτηνές μεταφορές και πολύς χρηματοπιστωτικός τζόγος.
Η σοσιαλδημοκρατία παρουσιάζεται σαν “σανίδα σωτηρίας” με διττό τρόπο.
Για τους νεόπτωχους πρώην μικρομεσαίους, παρουσιάζεται σαν ελπίδα αποκατάστασης της περιουσίας τους που χάθηκε, στην εκάστοτε οικονομική κρίση.
Για τους παγκόσμιους λεφτάδες που κινούν το χρήμα, η σοσιαλδημοκρατία παρουσιάζεται ως ένας εύκολος αντίπαλος που θα προδώσει το εργατικό και μικροαστικό κίνημα, αφού θα αποτύχει να διαχειριστεί τις παγιωμένες ήδη φιλελεύθερες πολιτικές και θα παγιδεύσει τις κατώτερες τάξεις σε έναν νέο κύκλο παλινόρθωσης του καπιταλισμού με χειρότερους όρους και περισσότερα θύματα.

“ Το δίχτυ ασφαλείας που προβάλει” η σοσιαλδημοκρατία με τον από αριστερά λαϊκισμό της, “ορισμένες παροχές, δηλαδή, τις οποίες τελικά δεν υπερασπίζεται, δεν είναι τελικά παρά ένα δίχτυ παγίδευσης” για τους μικροαστούς και τις εργατικές τάξεις. [2]

Σαν αντίβαρο σε όλη αυτήν την απογοήτευση, έρχεται ένας εθνικο-λαϊκισμός να καλύψει τα κενά.
Είναι πραγματικά τρομακτικό το πώς σχηματισμοί που εισάγουν την αυτονόμηση και το “ταμπούρωμα” στα όρια του κράτους, έχουν τόση διείσδυση στα λαϊκότερα κοινωνικά στρώματα.

Ο δικός τους λαϊκισμός είναι περισσότερο άμεσος, Τα βάζει με τους κακούς “δημοκράτες”, με τους σάπιους και ψεύτες πολιτικούς, με την αποτυχημένη σοσιαλδημοκρατία η οποία μπαίνει μέσα στην ευρύτερη ταμπέλα “αριστερά”, με τους οικονομικούς μετανάστες ή τους συνοριακούς γείτονες.
Δεν λέει φυσικά τίποτα για τους λεφτάδες. Αυτοί παρουσιάζονται ως “καλά αφεντικά”, ως χρήσιμοι επενδυτές που δεν είναι ηθικό να τους “δαγκώνουμε το χέρι”. Παραδείγματα “καλών λεφτάδων” φτάνουν ενίοτε στα όρια του αστικού μύθου. Ο “καλός” Σκλαβενίτης” που κάνει αυξήσεις ή ο “γαμάτος” Καρέλιας που μοιράζει εκατομμύρια στους εργαζομένους, για να πιάσουμε λίγο και την κοινή Ελληνική καθημερινότητα.
Τι λένε δηλαδή στο Έλληνα μικροαστό και εργαζόμενο;
“Ορίστε ποιοί θα μας σώσουν. Οι εθνικοί λεφτάδες. Αυτούς υποστηρίζουμε και αυτοί θα μας υποστηρίξουν. Όχι αυτοί οι γιαλαντζί “αριστεροί” με τις αυταπάτες τους και τις γεμάτες τζέπες τους.
Δεν έχει σημασία που εσείς δεν έχετε φράγκο στη τσέπη. Υποστηρίξτε τους φραγκάτους για να σας δώσουν κανα κομμάτι φαϊ. Αυτός είναι ο κόσμος. Δεν αλλάζει!”

Τόσο απλά! Όχι σαν τους “ψαγμένους” αριστερούς που χρησιμοποιούν φράσεις ακατανόητες για να πλανέψουν τον λαό...

Υπό αυτήν την οπτική, του εύπεπτου λαϊκισμού, στον πλανήτη γίνεται κάτι ανήκουστο αν λάβουμε υπόψιν την ιστορική εμπειρία των παγκόσμιων πολέμων. Δεν είναι μόνο η Ευρώπη που κλείνει το μάτι στον εθνικισμό, αλλά έρχεται μια από της πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στις ΗΠΑ να αναλάβει την προεδρία. Ο Ντόναλντ Τράμπ, ο οποίος έχει μια περίεργη ηθική στήριξη από πολλά εθνικιστικά κόμματα, κρατών παραδοσιακά δορυφόρων των ΗΠΑ.
Από την άλλη μια Ασία και Αφρική που σε μεγάλο βαθμό η Ισλαμική εξτρεμιστική τρομοκρατία εκπαιδεύει άλλου τύπου εθνικιστές. Θρησκευτικούς εθνικιστές που μισούν μουσουλμάνους και Δύση παράλληλα, μια Τουρκία και μια Ρωσία να παίζουν ανοιχτά εθνικιστικά στη Γεωπολιτική τους, ενώ οι πρώτες τριβές εθνικιστών από την άλλη έχουν αρχίσει να διαφαίνονται.

Και όλο αυτό στημένο έντεχνα πάνω σε ένα επικίνδυνο λαϊκισμό.
Περιγράφει το περιοδικό TIME εύστοχα, με θέμα την άτυπη πρόσκληση του Τράμπ, τον Νοέμβρη του 2016, στον Βρετανό εθνικιστή πολιτικό Νάιτζελ Φάρατζ, να γίνει πρόξενος της Βρετανίας στις ΗΠΑ, ενώ υπήρχε ήδη Βρετανός πρόξενος εκεί: [3]

Τα λαϊκά κόμματα της Ιταλίας βοήθησαν να διεξαχθεί δημοψήφισμα στις 4 Δεκεμβρίου που ανάγκασε τον πρωθυπουργό Matteo Renzi να παραιτηθεί. Οι Κάτω Χώρες και η Γαλλία έχουν προγραμματίσει κρίσιμες εκλογές το προσεχές έτος και οι πρωταγωνιστές σε αυτές τις χώρες χτυπούν τις ίδιες φλέβες θυμού στο ίδρυμα που πυροδότησε τις εξεγέρσεις του 2016. Η Marine Le Pen, η ηγέτης του άκρα Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, επέλεξε ένα μπλε τριαντάφυλλο ως λογότυπο για την προεδρική εκστρατεία της, ένα σύμβολο, λέει, για τα φρικτά γεγονότα που μοιάζουν σχεδόν φυσικά.
Ούτε καν η Γερμανία μοιάζει με ένα τέτοιο σταθερό πυλώνα του δυτικού κόσμου σήμερα. Η Angela Merkel, η οποία έχει υπηρετήσει ως καγκελάριος από το 2005, σχεδιάζει να επανεκλεγεί για την τέταρτη θητεία το επόμενο φθινόπωρο. Αλλά το κόμμα της, όπως και η χώρα της, αισθάνθηκε την αντίδραση της αργής οικονομικής ανάπτυξης και της μαζικής μετανάστευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μια δημοσκόπηση του Νοεμβρίου διαπίστωσε ότι το 42% των Γερμανών επιθυμεί δημοψήφισμα για αν θέλουν να συνεχίσουν να αποτελούν μέλος της ΕΕ.
"Αυτό που βλέπουμε είναι μια επανεμφάνιση του κρατικού εγωτισμού και εθνικισμού", λέει ο Norbert Roettgen, ανώτερος νομοθέτης στο κεντροδεξιό κόμμα της Μέρκελ, “Χριστιανοδημοκρατική Ένωση. "
Αυτή είναι η ασθένειά μας και πηγαίνει κατευθείαν στα θεμέλια της ευρωπαϊκής ιδέας." [4]

Ο Λαϊκισμός αυτός περιγράφεται αρκετά “μεστά” από τον Pierre-Andre Taguieff:

Ο λαϊκισμός, όντας ένα μη παγιωμένο ιδεολογικά πολιτικό ύφος, δεν είναι ούτε αριστερός, ούτε δεξιός. Υπάρχουν λαϊκιστές ηγέτες στην δεξιά και την αριστερά. Το χαρακτηριστικό του λαϊκισμού είναι ακριβώς ότι εξουδετερώνει την διαφορά αριστεράς-δεξιάς: Το “ούτε δεξιά, ούτε αριστερά” εικονίζει την “αντί-κομματική” ή “αντιπολιτική” διάσταση των νεο-λαϊκιστικών κινημάτων.
Εξουδετερώνεται επίσης η διαφορά μεταξύ επαναστατικής και συντηρητικής θέσης. Και οι δυο ενσωματώνονται στα ιδεολογικά θέματα με διαφορετικές δοσολογίες. Κάθε λαϊκιστής ηγέτης που απευθύνεται στον λαό διατείνεται ότι του υποδεικνύει τους πραγματικούς του εχθρούς, τους “απο πάνω(τις άνομες ελίτ), τους τριγύρω (το σύστημα) ή τους “απο αλλού” (οι εχθρικοί ξένοι, οι μετανάστες-εισβολείς), και κυρίως τους κρυμμένους εχθρούς στο εσωτερικό του εθνικού σώματος – εξού και και η συνομωσιολογική αντίληψη η οποία εικονίζεται στις διάφορες θεωρίες συνομωσίας- που συναντάμε συνήθως στις ομιλίες ή τα κείμενα των λαϊκιστών ηγετών.
Θα σημειώναμε ότι το ιστορικό υπόδειγμα της Εβραϊκής ή Εβραιωμασωνικής συνομωσίας (ή ακόμα και της Εβραιομπολσεβικικής), πλέον δεν την συναντάμε παρά περιθωριακά στους εθνικολαϊκιστές ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης – όπου κατα ένα μέρος αντικαταστάθηκε απο την ισλαμο-μεταναστευτική συνωμοσία”, πράγμα που δεν συμβαίνει στην Ανατολική Ευρώπη:
Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανίακλπ, όπου οι εθνοτικο-λαϊκισμοί συνεχίζουν να δομούνται ιδεολογικά μέσω της μυθολογίας του “Εβραιομασώνου” εχθρού και του “Εβραιοκομμουνιστή”, συνδυαζόμενη με μια μία Αντί-ΡΟΜ ξενοφοβία της οποίας η ένταση δεν παρατηρήται στη Δύση. [5]

Κι ενώ στην Δύση με την ευρύτερη έννοια αυτές οι συνωμοσίες δεν έχουν κερδίσει ακόμα έδαφος, εδώ στην Ελλάδα η έκταση που έχουν πάρει αυτές οι συνωμοσίες είναι αρκετά μεγάλη. Και σε αυτό συμβάλει η ραγδαία συμμετοχή του κόσμου σε κοινωνικά δίκτυα πληροφορικής (το facebook κυρίως), όπου διακινείται ψευδής πληροφορία χωρίς το απαραίτητο “φιλτράρισμα από την προσωπική κρίση και γνώση”
Με το facebook  και άλλα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία γίνονται άμεσα ή έμμεσα “βόμβες λαϊκισμού” και προώθησης αστικών θρύλων, θα ασχοληθούμε σε ένα άλλο άρθρο.

Μέχρι τότε...
Λαϊκιστές όλου του κόσμου, ξεβαφτείτε!

Σάκης "Lykos" Καρανικολόπουλος


ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ και Έρευνα..
[1] [https://www.blackuroi.gr/node/186]


[2] [Απόσπασμα από τον πρόλογο του “Φασισμός και κοινωνική επανάσταση” του Ρατζάνι Πάλμε Ντάτ.-σελ 11- Εκδόσεις “σύγχρονη εποχή” (C) 2013]

[3] [http://www.huffingtonpost.com/entry/donald-trump-nigel-farage_us_5833f3a0e4b058ce7aacc3ea]

[4] [http://time.com/time-person-of-the-year-populism/]

[5] [Ο νέος Εθνικολαϊκισμός. Pierre-Andre taguieff,σελ 99-100, εκδόσεις “επίκεντρο”, (C)2013]

Συμπληρωματικό διάβασμα:

{6} [http://www.thetoc.gr/diethni/article/i-epikinduni-metabasi-apo-tin-palia-sti-nea-akrodeksia]